Αργυρώ Μουντάκη

Κάτω από τον μαγικό μανδύα του Χάρι, τι κρύβεται;;;

By  | 


Γράφει η Αργυρώ Μουντάκη

 

Τζ. Κ. Ρόουλινγκ 

Ο Χάρι Πότερ και ο αιχμάλωτος του Αζκαμπάν.

Εκδόσεις Ψυχογιός, 2016

“Δε θα κάτσω να με δολοφονήσουν”, είπε δυνατά ο Χάρι.

“Μπράβο, παιδί μου”, είπε νυσταγμένα ο καθρέφτης του. (σελ. 76)

Θ’ αρχίσω από αυτό, το άκρως χιουμοριστικό, αλλά και βαθιά παραμυθιακό στοιχείο. Ο καθρέφτης, που μιλάει στον ιδιοκτήτη του, ο καθρέφτης-σύμβολο της συνείδησής του. Εύκολα μας έρχεται στο νου το παραμύθι “Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι”, αλλά και το “Η Πεντάμορφη και το τέρας”. Ο καθρέφτης είναι η αλήθεια του κόσμου, είναι η συνείδηση που μιλάει στον ήρωα. Ένα αντικείμενο ομιλόν όπως πολλά τέτοια αντικείμενα στα λαϊκά μας μαγικά παραμύθια.

Σ’ αυτό το βιβλίο όμως η Ρόουλινγκ χρησιμοποιεί άλλο ένα ακόμα μοτίβο του λαϊκού μας πολιτισμού και το χρησιμοποιεί όχι μόνο περίτεχνα αλλά και με έναν σύγχρονο – “μοντέρνο” τρόπο: πρόκειται για την μεταμόρφωση ανθρώπου σε ζώο. Από την αφήγηση μαθαίνουμε ότι ελάχιστοι μάγοι καταφέρνουν κάτι τέτοιο και μάλιστα όσοι το πετυχαίνουν είναι καταγεγραμμένοι από το Υπουργείο Μαγείας. Τέσσερις όμως έχουν ξεφύγει της καταγραφής και μάλιστα ένας από αυτούς ήταν ο ίδιος ο πατέρας του Χάρι. Με μεγάλη μας έκπληξη επίσης μαθαίνουμε ότι ο Σκάμπερς, ο ηλικιωμένος αρουραίος του Ρον δεν είναι άλλος από τον Ποντικοουρά, τον τέταρτο ζωόμορφο,  ή αλλιώς τον Πέτιγκριου, έναν τύπο που σίγουρα κανείς δεν θα ήθελε να του μοιάσει αλλά που δυστυχώς πολλούς τέτοιους βρίσκει κανείς αν κοιτάξει γύρω του.

Παραμυθιακά πολλά τα στοιχεία της Ρόουλιγκ στον Χάρι Πότερ, το έχουμε ξαναπεί εδώ σε προηγούμενο άρθρο μας.

Έχει όμως και ψυχαναλυτικές προσεγγίσεις στη θεματική της η Ρόουλινγκ. Στο βιβλίο αυτό παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο οι Παράφρονες, μαγικά ανθρωπόμορφα τέρατα, που απομυζούν ζωή από τη χαρά των ανθρώπων. Πόσο αληθινό είναι αυτό! Η παραφροσύνη δεν είναι μία μορφή δυστυχίας; Δεν καταρρακώνει τον άνθρωπο; Δεν του “τρώει” κάθε καλό μέσα του; Και οι Παράφρονες “χτυπάνε” τους πιο ευαίσθητους, τους πιο ευάλωτους (πόσο αλήθεια κι αυτό), γι’ αυτό μπορούν να “χτυπάνε” και τον άμοιρο Χάρι, που έχοντας μεγαλώσει ορφανός και από τους δύο γονείς, υπό την κηδεμονία των σκληρόκαρδων Ντάρσλι, δυσκολεύεται να βρει αντιστάσεις στα χτυπήματά τους. Ποιες είναι οι αντιστάσεις; Οι πιο όμορφες και ευτυχισμένες αναμνήσεις, στις οποίες μπορεί να ανατρέξει κάποιος. Αυτές μόνο μπορούν να λειτουργήσουν ως προστάτες απέναντι στους Παράφρονες. Γι’ αυτό εξάλλου δε λένε και οι ψυχολόγοι ότι η καλή βρεφική και παιδική ηλικία αποτελεί θωράκιση για τον ενήλικα; Ο Χάρι δυσκολεύεται τόσο να βρει όμορφες, ευτυχισμένες αναμνήσεις… Η Ρόουλινγκ είναι διαβασμένη, τέτοιος συμβολισμός δεν είναι σίγουρα τυχαίος.

 

Μνεία όμως πρέπει να κάνουμε και στην έντεχνη δομή του βιβλίου. Η Ρόουλινγκ και σ’ αυτό το βιβλίο χρησιμοποιεί τις εγκιβωτισμένες ιστορίες. Οι αγώνες κουίντιτς, κάτι σαν εναέριο ράγκμπι, κρατούν σε εγρήγορση τους μικρούς αναγνώστες, που νιώθουν μέσα από τις λεπτομερείς περιγραφές της συγγραφέως ότι παρακολουθούν πραγματικούς αγώνες κουίντιτς. Άλλη εγκιβωτισμένη ιστορία είναι η ιστορία με τον Ωραιόραμφο του Χάγκριντ, που και αυτή απλωμένη σχεδόν από την αρχή του βιβλίου κρατάει σε αγωνία τον αναγνώστη για την τελική έκβασή της. Ο Χάγκριντ, ο γιγαντόσωμος φίλος του Χάρι, ο οποίος είναι πλέον και καθηγητής στο Χόγκουαρτς, κινδυνεύει να χάσει την έδρα του στη σχολή, ενώ ο επίσης τεράστιος Ωραιόραμφός του (κάτι ανάμεσα σε πουλί και άλογο) έχει καταδικαστεί σε θάνατο. Σε όλα αυτά έχει βάλει το χεράκι του ο Ντράκο Μαλφόι, συμμαθητής του Χάρι, που τον μισεί απέραντα και θέλει οπωσδήποτε το κακό του. Ο Χάρι θα κάνει όλα όσα πρέπει για να αναδυθεί και να νικήσει το δίκαιο και το σωστό.

Ποια είναι όμως η κεντρική ιστορία του βιβλίου; Το λέει και ο τίτλος, λιτά και με σαφήνεια: “Ο Χάρι Πότερ και ο αιχμάλωτος του Αζκαμπάν”.

Το βιβλίο ξεκινάει μ’ ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα, που μας αρπάζει το ενδιαφέρον: Ο σημαντικότερος κατάδικος της περίφημης φυλακής μάγων, του Αζκαμπάν, έχει δραπετεύσει και μάλλον ψάχνει να βρει τον Χάρι Πότερ. Που βρίσκεται τώρα; Ο Χάρι μαθαίνει ότι εκείνος ήταν ο προδότης των γονιών του στον … Ακατανόμαστο, αλλά το πιο συγκλονιστικό είναι όταν ο ήρωας γίνεται κοινωνός της πληροφορίας ότι εκείνος, ο Σείριος Μπλακ, είναι ο νονός του! Σύγκρουση συναισθημάτων, αγανάκτηση, θυμός. Ο Χάρι Πότερ για άλλη μια φορά βρίσκεται μέσα στη δίνη του κυκλώνα, δίχως να το επιδιώξει ακριβώς, αλλά στην προσπάθειά του για το σωστό και το δίκαιο.

“Χάρι, ο νόμος είναι νόμος” (σελ.55) λέει ο Φαντζ, ο Υπουργός Μαγείας, στον Χάρι Πότερ… και εδώ παίρνουμε ένα καλό μάθημα νομοταγούς πολίτη…

ενώ μόλις λίγες σελίδες πιο κάτω … “Για να μπορέσει να συγκρατηθεί και να μην αγοράσει ένα ωραίο σετ μαγικών βόλων από ατόφιο χρυσάφι, αναγκάστηκε να υπενθυμίσει στον εαυτό του πως είχε μπροστά του άλλα πέντε χρόνια σπουδών στο Χόγκουαρτς.” (σελ. 57)

Μάθημα οικονομίας και αυτοσυγκράτησης… Είναι μόλις 14 χρονών και πρέπει να διαχειριστεί χρήματα, καθημερινότητα δίχως γονείς -στηρίγματα, όπως έχουν τα άλλα παιδιά και βέβαια το πιο δύσκολο … πληγές κρυμμένες και εμφανείς αλλά και συναισθήματα…

Πολλά ακόμη θα μπορούσαν να ειπωθούν και γι’ αυτό το βιβλίο της Ρόουλινγκ. Σας αφήνω να τα ανακαλύψετε μόνοι σας, μικροί και μεγάλοι. Σας προτρέπω να βυθιστείτε με ασφάλεια στην αναγνωστική της απόλαυση! Μόνο μια δικλείδα ασφαλείας, εξηγείστε στα παιδιά – αναγνώστες, ειδικά αν είναι κάτω των 13 ετών, ότι όλα αυτά συμβαίνουν στον φανταστικό μαγικό κόσμο που έχει επινοήσει μια πολύ ταλαντούχα συγγραφέας η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, και όχι στον δικό μας πραγματικό κόσμο. Αν και παραλληλίες θα βρείτε πολλές σίγουρα…

Σχολιάστε εδώ!