Αργυρώ Μουντάκη

Ο Λου Γιουρένεκ σε Αθήνα και Βόλο μιλάει για τη Σμύρνη

By  | 


 

Γράφει η Αργυρώ Μουντάκη

«Ο Λου Γιουρένεκ στο Βόλο για να μιλήσει για τη Σμύρνη»

 

Ήταν Σεπτέμβρης του 1922 όταν επρόκειτο να συμβεί το χειρότερο στην πόλη και τους χριστιανούς κατοίκους της Σμύρνης. Όλοι γνωρίζουμε για την καταστροφή της Σμύρνης. Γιατί οι Ίωνες και οι Έλληνες μιλάμε για  «καταστροφή» και όχι για «γενοκτονία» όπως μιλάνε οι Πόντοι, οι Αρμένιοι και οι Ασσύριοι; Αυτή είναι μία από τις πολλές απορίες του συγγραφέα Λου Γιουρένεκ, Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, συγγραφέα του βιβλίου «Η μεγάλη φωτιά» από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση Χρήστου Καψάλη. Το βιβλίο αφορά την προσωπική ιστορία του μεθοδιστή πάστορα Έισα Τζένινγκς, ο οποίος βρισκόμενος εκείνες τις ημέρες στην περιοχή κίνησε γη και ουρανό για να καταφέρει εν τέλει να σώσει χιλιάδες Μικρασιάτες πρόσφυγες. Η ιστορία που ξετυλίγεται χρονολογικά φέρνει στο φως την αγωνία και την υπερπροσπάθεια ενός ανθρώπου που πίστευε ότι κάθε άνθρωπος και κάθε ψυχή έχει σημαντική αξία και πρέπει να ζήσει, άποψη περί αξίας ζωής που με έναν στρεβλό τρόπο είχαν αντιστρέψει οι Τούρκοι στρατιώτες σκοτώνοντας, βιάζοντας, σφάζοντας, κάνοντας θηριωδίες προκειμένου να μην αφήσουν καμία χριστιανική ψυχή να ζήσει. Η ιστορία του Τζένινγκς είναι συγκλονιστική όσο συγκλονιστική είναι και η ιστορία κάθε ανθρώπου που βίωσε αυτές τις βιαιότητες. Ο Τζένινγκς κατάφερε με πονηριές, απειλές και παρατυπίες να κάνει ένα θεάρεστο έργο: Να κινήσει την ελληνική ηγεσία να δώσει πλοία που κάθονταν άπραγα στην Ελλάδα προκειμένου να σωθούν στο σύνολο 250.000 περίπου πρόσφυγες. Μια ιστορία θαμμένη στη λήθη επειδή όπως μας λέει ο ίδιος «η ιστορία του ξεχάστηκε γρήγορα επειδή, εν μέρει, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ήθελε να ξεχαστεί. Οι ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ήθελαν να επαναθεμελιώσουν, να φρεσκάρουν αν θέλετε, τις διπλωματικές σχέσεις με το νεοσύστατο τουρκικό κράτος μετά το 1923, και κάπως έτσι η μνήμη της γενοκτονίας παραμερίστηκε». Εμείς όμως στην Ελλάδα γιατί την παραμερίσαμε; Προσωπικά δεν θυμάμαι σε κανένα σχολικό ή ακαδημαϊκό μου εγχειρίδιο να διάβασα περί «γενοκτονίας».

«Η γενοκτονία ήταν μία και αφορούσε όλους τους χριστιανικούς λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» λέει ο συγγραφέας στην συνέντευξη που μου παραχώρησε και που θα δημοσιευθεί σε λίγες μέρες. Άλλη εύλογη απορία του κ. Γιουρένεκ είναι η έλλειψη φροντίδας των Ελλήνων για την διατήρηση της ιστορικής μας μνήμης. Γιατί δεν φτιάχνουμε Μουσεία με υλικό από την εποχή; Γιατί δεν γίνονται προγράμματα από τα Πανεπιστήμια; Γιατί δεν γίνονται δράσεις; Ο κ. Γιουρένεκ μιλάει για μία «μαύρη τρύπα» στην ιστορία μας. Έχει άραγε άδικο; Και δεν είναι η μοναδική «μαύρη τρύπα» της ιστορίας μας.

Οι απορίες εύλογες, το βιβλίο καλογραμμένο, βασισμένο σε εξονυχιστική έρευνα σε αρχεία πέντε χωρών, με παραπομπές σαν επιστημονικό σύγγραμμα, ένας συγγραφέας που αξίζει να συναντήσουμε σε λίγες μέρες στην Αθήνα (Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης, 12/06/2017, ώρα 19.00) και στον Βόλο (7/06/2017 Μουσείο της πόλης, ώρα 20.30).

Σχολιάστε εδώ!