Εκπαίδευση
Όλα για τους βαθμούς
Γράφει η Χαριτίνη Μαλισσόβα*
Εβδομάδα επίδοσης βαθμολογιών η ερχόμενη και -όπως πάντα τέτοια εποχή- το άγχος γονέων και μαθητών εντείνεται… Θα έχει καλούς βαθμούς το παιδί; Θα είναι από τους καλύτερους στην τάξη του; Έχει μαθησιακά κενά που θα πρέπει να καλύψει και αν ναι, με ποιον τρόπο θα γίνει αυτό; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα της αναμονής…
Γιατί μετά την παραλαβή της βαθμολογίας, ανάλογα με το αν άπτεται ή όχι των προσδοκιών, τα ερωτηματικά αλλάζουν, ή καλύτερα, γίνονται διαπιστώσεις.
Αν πάρουν Α ή 10 σε όλα τα μαθήματα, ηρεμούν ή και εφησυχάζουν, ενώ αν υπάρξουν χαμηλότεροι βαθμοί, η ψυχολογία αλλάζει αυτόματα, ακόμα και αν γνωρίζουν ότι αυτή είναι η αντικειμενική αξιολόγηση γι’ αυτούς.
Σε ό,τι αφορά στο δημοτικό σχολείο η αξιολόγηση ξεκινά από τη Γ’ τάξη κατά την οποία τα κύρια μαθήματα (Γλώσσα & Μαθηματικά είναι αυτά που συνήθως καθορίζουν και τη βαθμολογία στα υπόλοιπα μαθήματα, κάτι που δυστυχώς είναι αρκετά διαχωριστικό και δεν αφήνει να διαφανούν τα ιδιαίτερα ταλέντα και οι δεξιότητες των παιδιών. Διότι πιο εύκολα ένα καλός μαθητής στα δύο αυτά μαθήματα θα κερδίσει το άριστα και στα υπόλοιπα μαθήματα, παρά το αντίθετο.
Ωστόσο οι λειτουργοί της Α/θμιας εκπαίδευσης κατηγορούνται ότι με ευκολία βάζουν άριστα στους μαθητές τους. Δεν πρέπει, όμως, να ξεχνούν ότι τα παιδιά δεν έχουν τον ίδιο δείκτη ωρίμανσης, οπότε και είναι ανεπίτρεπτο να «κόψουμε τα φτερά» και να απογοητεύσουμε εκείνο το παιδί που χρειάζεται το χρόνο του για να φτάσει σε καλύτερη απόδοση και επίδοση.
Εξάλλου η «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», για την οποία γίνεται πολύς λόγος, δεν είναι τίποτε άλλο από την ψυχολογική ενίσχυση του παιδιού ώστε να φτάσει στο ανώτατο των δυνατοτήτων του (με την ενθάρρυνση και την ενίσχυση τόσο σε λεκτικό, ψυχολογικό όσο και σε επίπεδο αξιολόγησης).
Συνήθως οι δάσκαλοι επαινούμε τα παιδιά για όσα επιτυγχάνουν, παρά τα μειώνουμε ή τα απογοητεύουμε για τα λάθη τους. Έτσι ενισχύονται και θέλουν να προσπαθήσουν περισσότερο, πράγμα που βοηθά στη βελτίωση της απόδοσής και της προσωπικότητάς του, γενικότερα.
Όμως, τι ακριβώς σημαίνει αξιολόγηση στο δημοτικό σχολείο; Σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας «Αξιολόγηση του μαθητή είναι η συνεχής παιδαγωγική διαδικασία με βάση την οποία παρακολουθείται η πορεία της μάθησής του προσδιορίζοντα.
Τα τελικά αποτελέσματά της και εκτιμώνται παράλληλα άλλα χαρακτηριστικά του, τα οποία σχετίζονται με το έργο του σχολείου. Η αξιολόγηση αποτελεί οργανικό στοιχείο της διδακτικής μαθησιακής διαδικασίας, η οποία αρχίζει με τον καθορισμό των στόχων και ολοκληρώνεται με τον έλεγχο της επίτευξής τους.
Πρώτιστος στόχος της είναι η συνεχής βελτίωση της διδασκαλίας και της γενικότερης λειτουργίας του σχολείου καθώς και η συνεχής ενημέρωση των εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων για το αποτέλεσμα των προσπαθειών τους, έτσι ώστε να επιτυγχάνονται τα καλύτερα μαθησιακά αποτελέσματα.
Η αριθμητική βαθμολογία των παιδιών στο δημοτικό σχολείο δεν μπορεί ποτέ να είναι πλήρως αντικειμενική, αφού το παιδί ως πρόσωπο δεν αποτελεί μετρήσιμο μέγεθος.
Η ανακοίνωση της βαθμολογίας των μαθητών από τους ίδιους ή από τον εκπαιδευτικό ή ακόμα χειρότερα η καυχησιολογία κάποιων μαθητών για το βαθμό τους, αποτελούν αιτία ρήξης των μεταξύ τους σχέσεων και του θετικού κλίματος της τάξης .
Από την άλλη, θα πει κάποιος, τι συμβαίνει με τα παιδιά που αξίζουν περισσότερο το άριστα και βλέπουν να αξιολογούνται με αυτό συμμαθητές τους, οι οποίοι έχουν κοπιάσει λιγότερο από εκείνα; Ως εκ τούτου επιβάλλεται ίσως να καταργηθεί ή και να αντικατασταθεί με αξιολογικές κρίσεις σε εμπεριστατωμένο κείμενο, που θα αναφέρονται στην ιδιαίτερη προσωπικότητα του κάθε παιδιού, να είναι περιγραφική και να μην υπάρχουν κύρια και δευτερεύοντα μαθήματα.
Η στάση των γονέων είναι άκρως απογοητευτική πολλές φορές, αφού, είτε νομίζουν ότι το παιδί τους έχει αδικηθεί αν πάρει Β, σε σημείο που διαπληκτίζονται με τους εκπαιδευτικούς ακόμα και με γονείς των συμμαθητών των παιδιών τους, φέρνοντας σε δύσκολη θέση το παιδί τους, δημιουργώντας του κακή διάθεση και αρνητισμό για το σχολικό περιβάλλον, τους δασκάλους και τους συμμαθητές του.
Η βαθμολογία δεν είναι τιμωρητική αλλά ένας τρόπος επισήμανσης των αδυναμιών του παιδιού, ώστε να προσπαθήσει περισσότερο.
Ας μην ξεχνάμε όλοι ότι η καλή συνεργασία μεταξύ διδασκόντων και γονέων και η τακτική ενημέρωσή τους για την πρόοδο των παιδιών, αποτρέπει από αρνητικές εκπλήξεις. Κύριο μέλημα όλων είναι το ίδιο το παιδί και η ένταξή του στο κοινωνικό περιβάλλον ,όπου θα δεχθεί πολλές αξιολογήσεις… Η ζωή έχει πολύ σκληρότερο πρόσωπο από τη σχολική τάξη.
* Η Χαριτίνη Μαλισσόβα είναι εκπαιδευτικός και δημοσιογράφος
