Βιβλία
Σε (αν)ισορροπία…
Γράφει η Σωτηρία Παπαρσένη
Πριν χαράξει
Ιωάννα Νοταρά
Διόπτρα, 2016
σελ. 478
H ζωή ενός παιδιού που μεγαλώνει αθόρυβα σ’ ένα σπίτι γεμάτο φωνές, τσακωμούς και άλυτα ψυχολογικά προβλήματα. Η καθημερινότητα, το πέρασμα στην εφηβεία και η μικρή που γίνεται γυναίκα το ίδιο αθόρυβα, το ίδιο σιωπηλά, χωρίς καμιά διεκδίκηση κάλυψης των προσωπικών της αναγκών, χωρίς καμιά ελπίδα και προοπτική βελτίωσης της ζωής της. Ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που κάποτε διακόπτεται προκαλώντας αλλαγές στη ζωή όλων.
Η Άννα είναι η μικρή κι αθόρυβη κόρη ενός ζευγαριού που βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο. Ένα παιδί που στην ουσία μεγαλώνει μόνο, χωρίς κανείς να νοιαστεί για τις βιοτικές ή συναισθηματικές του ανάγκες. Ο πατέρας καλύπτει τα συναισθηματικά του κενά στην αγκαλιά άλλων γυναικών κι η μητέρα θυμάται την κόρη μόνο όταν πρέπει ως ικέτιδα να ζητήσει ξανά και ξανά απ’ τον πατέρα να επιστρέψει σπίτι. Ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται και δεν οδηγεί σε λύσεις και στο οποίο η Άννα, ανήμπορη ν’ αντιδράσει, παίζει το ρόλο της ως άλλος ένας ηθοποιός. Τίποτα δεν θα μπορέσει να διαταράξει αυτή την (αν)ισορροπία της οικογένειας. Ούτε οι συγγενείς, ούτε η γειτονιά, ούτε το σχολικό περιβάλλον της μικρής. Κι όταν η Άννα μεγαλώσει, όταν ο αδερφός της φύγει για σπουδές στη Φρανκφούρτη κι ο πατέρας φτιάξει τη ζωή του εκτός της οικογενειακής εστίας, η μητέρα θα βρει το εξιλαστήριο θύμα στο πρόσωπο της μικρής της κόρης. Θα βλέπει σε εκείνη τον άπιστο σύζυγο και τις δικές της αποτυχημένες επιλογές. Η Άννα απ’ την άλλη μην έχοντας κανέναν άνθρωπο να τη συμβουλέψει, να την ενθαρρύνει και να πιστέψει σε εκείνη, γρήγορα θα μπλέξει και θα επιβεβαιώσει την μητέρα της. Η μόνη ανέφελη περίοδος της ζωής της θα’ ναι κοντά στον αδερφό της, μακριά απ΄ το σπίτι, μακριά απ΄ τη χώρα της. Ο Ματίας, θα’ ναι ο άνθρωπος -σταθμός στη ζωή της, ο μόνος που θα την αγαπήσει πραγματικά και βαθιά. Μα η Άννα δεν ξέρει τι είναι αγάπη. Κανείς δεν της έδωσε ποτέ, κανείς δεν της τη δίδαξε κι έτσι εύκολα θα ξαναμπεί στο δικό της πρότερο λαβύρινθο.
Η Ιωάννα Νοταρά, ως ψυχολόγος πέραν της συγγραφικής της ιδιότητας, καταφέρνει με μαεστρία να πλάσει την ιστορία και τους χαρακτήρες μιας οικογένειας που κανείς μας δεν θα θελε να έχει. Σταθερά, βήμα βήμα, παρακολουθούμε την ενηλικίωση ενός παιδιού που μεγαλώνει σε σαθρό οικογενειακό περιβάλλον. Κι ενώ η ζωή κι η συγγραφέας τη ρίχνουν στα βαθιά χωρίς να ξέρει κολύμπι, υπάρχει μια αδιόρατη προστασία πάντα για εκείνη είτε με τη μορφή ενός ανθρώπου που θέλησε να τη βοηθήσει να ξεφύγει είτε με τις συγκυρίες που έρχονται να αποδείξουν πως όσο κι αν επαναλαμβάνεται μια κατάσταση, έρχεται μια αφορμή για να σπάσει ο κρίκος της αλυσίδας.
Η Άννα, η κεντρική ηρωίδα, εκπροσωπεί το παιδί που όλοι θα θέλαμε να προστατεύσουμε κι είναι αυτό που θα λέγαμε αξιαγάπητη. Τα συνεχή της προβλήματα λόγω άγνοιας και ευπιστίας την κάνουν ακόμη πιο ευάλωτη και θα της συγχωρούσαμε όλα τα λάθη. Οι στιγμές που δεν βλέπει καθαρά είναι οι μόνες στιγμές που καταφέρνει να μας θυμώσει κι αυτό άθελά της. Η δύναμη που βρίσκει λίγο πριν χαράξει δίνει κουράγιο και δύναμη και στην πιο απαισιόδοξη φύση.
Ένα βιβλίο οδηγός για μητέρες και παιδιά.
