Συνεντεύξεις
Αννίτα Λουδάρου: “Το να είσαι μητέρα είναι σαν να ταξιδεύεις σε αχαρτογράφητα νερά με πυξίδα την αγάπη σου”
Αννίτα Λουδάρου
Μητέρα δύο κοριτσιών της Μανουέλας 16 χρονών και της Αγγελίνας 12 χρονών.
Βιβλίο: Ιώδιο, εκδόσεις Απόπειρα, 2015
Ονομάζομαι Αννίτα Λουδάρου και είμαι ψυχαναλύτρια.
Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας απ΄όπου έλαβα την εκπαίδευση μου παρακολουθώντας τον επταετή κύκλο σπουδών της καθώς και δεκατρία χρόνια ομαδικής ανάλυσης.
Τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου Αγγλίας με ειδίκευση στην Παιδοψυχολογία.
Εργάζομαι ιδιωτικά στην Αθήνα σε ατομικό , οικογενειακό, ομαδικό επίπεδο καθώς και θεραπεία ζεύγους.
Μητέρα δύο κοριτσιών .
Έχω γράψει δύο βιβλία , τη συλλογή / μικρών αφηγήσεων διηγημάτων με τον τίτλο ‘’Τράνζιτ’’ το 2014 από τις εκδόσεις Απόπειρα και τη νουβέλα ΄Ίώδιο’’ το 2015 από τις ίδιες εκδόσεις.
Για τα παιδιά μου
Όταν έγινα μητέρα ….
άλλαξε σημαντικά η ζωή μου. Δεν μπόρεσα τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια μετά την γέννηση των παιδιών να αποφύγω τον χαρακτηρισμό της παιδοκεντρικής τοποθέτησης μου απέναντι στην ζωή μου ολόκληρη και των προκλήσεων που αυτή φέρνει. Δεν είναι αυτό κατ΄ανάγκη κακό, αρκεί να μην φθάνουμε σε υπερβολές. Η μορφή της σύγχρονης οικογένειας είναι παιδοκεντρική. Με αυτό εννοώ πως ο σύγχρονος άνθρωπος, ιδιαίτερα της πόλης, συνδέει την ζωή του με την ύπαρξη του παιδιού του. Αυτό όμως έχει ένα μεγάλο κόστος που το πληρώνουν τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά. Τα παιδιά γιατί επωμίζονται το μεγάλο βάρος της εκπλήρωσης των κρυφών ή φανερών προσδοκιών των γονιών τους και οι γονείς γιατί προσφέροντας τα πάντα στα παιδιά τους, λησμονούν τα δικά τους όνειρα και επιθυμίες. Καμιά φορά το κόστος αυτό «πληρώνεται» με σιωπηλά και αθέατα γραμμάτια. Μπροστά σε μεγάλες σχολικές επιτυχίες, όσο κι αν καμαρώνουμε θα είναι καλό να αναρρωτιόμαστε μήπως αυτές οι επιτυχίες είναι αποτέλεσμα μιας εσωτερικής πίεσης που ασκούμε στα παιδιά μας ασυνείδητα. Θα μου πείτε, τι κακό είναι αυτό αφού τα παιδιά φέρνουν καλούς βαθμούς και εύγε από την επίδοση τους. Ας μην παίρνοουμε τα πράγματα τόσο επιφανειακά. Σχεδόν πάντα ξεχνάμε να ρωτήσουμε τα παιδιά μας αλλά και τον εαυτό μας, για το πως νιώθουν. Αυτή η ταύτιση μου με τα παιδιά μου, στα πρώτα χρόνια της ζωής τους ήταν η μεγαλύτερη αλλαγή που ήρθε στην ζωή μου μετά την γέννηση τους. Από Αννίτα, έγινα η μητέρα της Μανουέλας και της Αγγελίνας. Προσπάθησα και νομίζω τα κατάφερα να γίνω ξανά η Αννίτα που είμαι και μητέρα τους. Αυτή η επάνοδος είναι προς όφελος.
Μετανιώνω…
που την δεύτερη κόρη μου την θήλασα μόνο επτά μήνες γιατί έπρεπε να επιστρέψω στην δουλειά μου . Έχασα αυτή την μοναδική επαφή με το παιδί μου, ενώ θα ήθελα να κρατήσει κι άλλο. Όταν μιλάμε για τον θηλασμό, μιλάμε για την εσωτερική τροφή, όλο αυτό που δίνει η μητέρα στο παιδί για να χτίσει τον ψυχισμό του αργότερα. Ένα μωρό με το να τρώει και να χορταίνει την πείνα του, δεν παίρνει μόνο τροφή, αλλά παίρνει αγάπη, φροντίδα, αποδοχή. Η πείνα που προσπαθεί να καλύψει είναι εσωτερική και πολύ γενικότερη από την ανάγκη της τροφής. Η μάνα από την άλλη δίνει και όταν ο άνθρωπος δίνει είναι ευτυχία. Ίσως είναι ο μοναδικός τρόπος να πάρει. Αφού δίνω σημαίνει παίρνω. Η μάνα παίρνει και δίνει ζωή.
Δεν μετανιώνω…
για την προσπάθεια μου να είμαι διαθέσιμη στα παιδιά μου. Προσπαθώ όσο μπορώ να είμαι εκεί και να προσπαθώ να τα στηρίξω αναγνωρίζοντας τις αληθινές ανάγκες τους σε κάθε ηλικία. Προσπαθώ και δεν το μετανιώνω να ξεχάσω το τι θα διευκόλυνε εμένα και να εντοπίσω αυτό που έχουν εκείνες ανάγκη χωρίς υπερβολές και τις κακοτοπιές των κακομαθημένων χατιριών. Είναι μια δύσκολη ισορροπία. Καμιά φορά νομίζεις πως κινείσαι σαν ακροβάτης σε τεντωμένο σχοινί. Δεν μετανιώνω για την προσπάθεια να τους εμφυσήσω ένα υγιές «μαζί» που θα τους εμπνεύσει εμπιστοσύνη σε όλα τα μελλοντικά «μαζί» που τους περιμένουν. Κάποιες φορές τα «μαζί» των γονιών στέκονται απειλητικά και εγκυμονούν φόβους αφανισμού, είναι ματαιωτικά και υποθάλπτουν μια παθολογική προσκόληση των παιδιών στην μητέρα τους και το αντίστροφο. Αυτό το «μαζί» έχει μια πολύ λεπτή ισορροπία. Από την μια είναι η αγάπη και η φροντίδα και από την άλλη η ανάγκη της αυτονομίας. Όταν αυτό το «μαζί» είναι ασφαλές τα παιδιά αποκτούν εμπιστοσύνη και ικανότητα δημιουργίας ασφαλών «μαζί» στο μέλλον.
Η πιο ωραία στιγμή μου ως γονιός ….
δεν θα μπορούσα να ξεχωρίσω μια μόνο ωραία στιγμή σαν γονιός. Σπουδαίες και φωτεινές είναι όλες οι στιγμές που βλέπω τα παιδιά μου να κινούνται αυτόφωτα και με αυθορμητισμό να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που τους παρουσιάζονται. Η μεγάλη μου κόρη βρίσκεται για παράδειγμα στην εφηβεία. Προσπαθεί να βρει τρόπους να διαφοποποιηθεί από μας. Διεκδικεί καθημερινά το δικαίωμα της να κάνει τα πράγματα με τον δικό της τρόπο, να κερδίσει την αυτονομία της κυρίως σε θέματα που έχουν να κάνουν με κανονισμούς και οικογενειακά στερεότυπα. Για να πω την αλήθεια την καμαρώνω. Κοντά της μαθαίνω να της κάνω χώρο και να της δίνω χρόνο κρατώντας μακριά τι όποιες «αναθυμιάσεις» από τις δικές μου προσωπικές αναφορές. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως οποιαδήποτε δική μου επιρροή είναι βλαπτική. Αντιθέτως υπάρχουν πολλά ασφαλή και θετικά δεδομένα, όμως δεν ξεχνώ πως εκείνη έχει την δική της γραφή. Προσπαθώ να της παρέχω ασφάλεια χωρίς να την πνίγω. Το αν τα καταφέρνω, ξέρω πως θα μου το πει η ίδια. Τα παιδιά άλλωστε είναι οι τελικοί κριτές μας. Το να είσαι μητέρα είναι σαν να ταξιδεύεις σε αχαρτογράφητα νερά με πυξίδα την αγάπη σου. Την ανιδιοτελή όμως αγάπη σου και όχι αυτή που ικανοποιεί τις δικές σου ανάγκες.
Η πιο δύσκολη στιγμή μου ως γονιός…
νομίζω πως δεν έχει έρθει ακόμα. Ίσως είναι όλες μαζί οι στιγμές που βλέπω πως τα κορίτσια μου μεγαλώνουν και τελειώνει αυτή η υπέροχη γιορτή του μεγαλώματός τους. Ξέρω πως μας περιμένουν άλλες στιγμές επίσης ωραίες, όμως θα είναι διαφορετικές. Ο χρόνος τρέχει και γνωρίζω πως είναι ο τελικός νικητής. Όπως ποτέ δεν ξεχνώ πως υπάρχουν μικρές, καθημερινές και συγκλονιστικές νίκες εις βάρος του κυρ Χρόνου. Όμως όπως και να ‘ναι οι αποχωρισμοί δεν είναι το καλύτερο μου.
Αντικείμενα που φυλάω από το μεγάλωμα των παιδιών μου …
φυλάω τις ζωγραφιές τους. Με την ημερομηνία και το όνομα τους. Είναι σαν να μπορώ μέσα απ’ αυτές να συναντώ το βλέμμα τους προς τον κόσμο και της ζωή στην κάθε ηλικία τους. Οι στρογγυλές μπαλαρίνες και τα ροζ δίνουν την θέση τους σε σχέδια γωνιώδη και κάποιες φορές αγωνιώδη όσο πλησιάζουμε στην ενηλικίωση τους. Καμιά φορά τα κάνω καδράκια, άλλες φορές τα κρατώ σε ένα μεγάλο φάκελο.
Με κάνει χαρούμενη όταν…
με κάνει πολύ χαρούμενη όταν στο βλέμμα τους βλέπω να είναι περήφανες για ό,τι είναι , πως αποδέχονται τον εαυτό τους αποδεχόμενοι τα αδύναμα αλλά και τα δυνατά τους σημεία. Όταν γελούν, όταν ξεκαρδίζονται στα γέλια γιατί πιστεύω ακλόνητα πως ένα γέλιο θα μας σώσει όλους . Όμως το να μπορείς να γελάς είναι ικανότητα που σε ένα μεγάλο μέρος μαθαίνεται στο σπίτι. Να μπορείς να ξεφεύγεις απ’ ότι κι αν σε βασανίζει, έστω και για λίγο γιατί τα προβλήματα δεν τελειώνουν ποτέ. Γι’ αυτό όταν τις βλέπω να γελάνε, είμαι πολύ χαρούμενη και λέω καλά πάμε.
Μαζί τους θέλω…
να μιλάω, να μοιράζομαι οικογενειακές στιγμές. Θέλω να πηγαίνουμε σινεμά, θέατρο, να ταξιδεύουμε. Με σεβασμό πάντα στις ανάγκες τους, γιατί τα παιδιά έχουν περιορισμένο χρόνο όπως κι εμείς. Εδώ και δυό χρόνια έχω εγκαταστήσει το βραδυνό φαγητό . Όλοι γύρω από το τραπέζι, έστω με ένα γεύμα ελαφρύ. Το μεσημεριανό έχει εξαφανισθεί εδώ και χρόνια εξαιτίας των υπερβολικών μας δραστηριοτήτων. Τα βραδινά έχουν για μένα μια αξία ανεκτίμητη. Ανακωχές, αναπνοές, όλα τα νέα της ημέρας, κουβέντες, χαμόγελα, το μοίρασμα των βαρών. Όλα αυτά δηλαδή που συνιστούν μια οικογένεια.
Για το βιβλίο μου
Εμπνεύστηκα το βιβλίο…
από διάφορες ανθρώπινες αφηγήσεις που γνωρίζω. Βλέπετε όσο οι άνθρωποι διαφέρουμε στην εξωτερική μας εμφάνιση, τόσο μοιάζουμε στις εσωτερικές μας αναπαραστάσεις. Το βιβλίο περιγράφει μια σχέση μάνας και κόρης, η αφήγηση εξελίσσεται μέσα σε ένα τριμελές οικογενειακό πλαίσιο. Καλά κρυμμένα οικογενειακά μυστικά σκάνε στους σοβάδες του οικογενειακού οικοδομήματος σαν υγρασία και περνούν στις μετέπειτα γενέες. Στην αφήγηση οι ήρωες του βιβλίου με τον ένα ή τον άλλο τρόπο είμαστε όλοι εμείς.
Για να το γράψω…
χρειάστηκα περίπου πέντε μήνες. Διάστημα σύντομο θα έλεγα αν και είναι ένα μικρό βιβλίο. Ίσως γιατί η ιστορία του εκαλοπτόταν μέσα μου χρόνια . Είναι απ΄αυτά που ξέρεις χωρίς να γνωρίζεις πως τα ξέρεις.
Φώτο: Στέλιος Μπακλαβάς
Στο βιβλίο…
αγάπησα περισσότερο την αγάπη που του έδειξαν οι περισσότεροι αναγνώστες που το διάβασαν. Σαν να μιλήσαμε μια κοινή παναθρώπινη γλώσσα, μακριά από όρια γλώσσας, στερεοτύπων, εθίμων κλπ. Όπως κοινή γλώσσα είναι αυτή των συναισθημάτων. Αχρονική και αταξική η γλώσσα των συναισθημάτων ενώνει τους ανθρώπους.
Αν έλεγα με μια πρόταση το νόημα του βιβλίου…
αυτή θα ήταν η τελευταία φράση που βρίσκεται στο οπισθόφυλλο «Μεγάλη ανοησία να καβγαδίζεις μ’ ένα σύννεφο όταν τυχαίνει να είσαι ο ήλιος». Ο άνθρωπος έχει όλη την δύναμη μέσα του δηλαδή και δεν πρέπει να φοβάται τίποτα φθάνει να το καταλάβει.
Η πιο αγαπημένη μου στιγμή στο βιβλίο…
είναι μια στενάχωρη στιγμή. Είναι εκείνη η στιγμή που η μητέρα της Στέλλας αναγνωρίζει τι σημαίνει η Στέλλα γι’ αυτήν. Μπορεί η στιγμή της ανανέωσης να άργησε, μπορεί να έγιναν πολλά λάθη και άστοχες εκτιμήσεις. Όμως η αναγνώριση τελικά ήρθε, έστω την ύστατη στιγμή. Θα μπορούσε εκείνη την ίδια ώρα η Στέλλα να μετονομαζόταν σε Ανατολή. Η επανόρθωση είναι πλέον δυνατή. Βλέπετε για να είμαστε καλές μητέρες θα έπρεπε να έχουμε καλές μητέρες. Επειδή όμως αυτό δεν περνά από το χέρι μας και επειδή ακούγεται πολύ μοιρολατρικό, αυτό που μας δίνει την ελπίδα είναι η δυνατότητα της επανόρθωσης .
Το παιδί μου μου είπε για το βιβλίο ….
η μικρή μου κόρη είπε κάτι πολύ χαρακτηριστκό νομίζω «Μαμά το Ιώδιο αν και δικό σου, είναι καλό βιβλίο» μετέφερε έτσι τόσο την γνώμη της για το Ιώδιο όσο και την προεφηβική της αμφισβήτηση σε μένα. Με ένα σμπάρο δυο τριγώνια…
Μητρότητα και λογοτεχνία …
η μητρότητα και η πατρότητα στην λογοτεχνία κατέχουν εξέχουσα θέση. Πως θα μπορούσαν άλλωστε να κάνουν το αντίθετο, αφού η συγγραφή βγάζει με τον δικό της τρόπο τον ψυχισμό του συγγραφέα εκεί δηλαδή που υπάρχουν τα αποτυπώματα των πρώτων δεσμών. Ένα ακατανόητο σύνολο εμπειριών κάνει την πένα των συγγραφέων να τρέχει. Οι συγγραφείς γράφουν με τις εμπειρίες τους, πολλές απ΄αυτές είναι αποτελέσματα των πρώτων πρώτων εγγραφών της ζωής τους. Πρώτη των πρώτων εμπειρία της ζωής τους είναι η μητρότητα.
Λατρευτό μου βιβλίο είναι…
«Η πατρική κληρονομιά» του Philip Roth.
