Γιατί δε θυμόμαστε τα πρώτα μας χρόνια?

By parents24 | August 23, 2020

 

Ποια είναι η παλαιότερη ανάμνηση που έχετε από την παιδική σας ηλικία;

Πόσες φορές έχει τύχει να σας περιγράφουν οι γονείς σας κάποιο γεγονός από τα πρώτα χρόνια της ζωής σας, που αν και βρισκόσασταν εκεί, αδυνατείτε να το θυμηθείτε;

Πόσα γεγονότα από εκείνη την πρώτη περίοδο της ζωής σας αναρωτιέστε αν αποτελούν πραγματικές σας αναμνήσεις ή απλώς αφηγήσεις συγγενών;

Όσο πίσω στο χρόνο και να φτάνει η μνήμη σας, είναι σχεδόν αδύνατο να ανακαλέσετε μνήμες από τα 3-4 πρώτα χρόνια της ζωής σας. Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της Παιδικής Αμνησίας ή Αμνησίας της Παιδικής Ηλικίας και πρόκειται ουσιαστικά για την ανικανότητα των ενηλίκων να θυμηθούν γεγονότα από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, πριν το 3^ο ή 4^ο έτος.

 

 

Στο σημείο αυτό πρέπει να καταστεί σαφές, ότι το φαινόμενο δεν αναφέρεται σε πλήρη απουσία μνημών, αλλά σε μια σχετική έλλειψη αυτών.

Από σχετικές έρευνες έχει προκύψει ότι παιδιά κάτω των 3-4 ετών έχουν την ικανότητα τόσο να αποθηκεύουν όσο και να ανακαλούν πληροφορίες.

Επιπλέον, από έρευνες έχει προκύψει το συμπέρασμα ότι παρόλο που ως ενήλικες αδυνατούμε να χρησιμοποιήσουμε σε συνειδητό επίπεδο πληροφορίες από την πρώιμη παιδική ηλικία, πρόκειται για μνήμες υπαρκτές που ασκούν πάνω μας επιρροή σε ασυνείδητο επίπεδο.

Ήδη από τα τέλη του 19^ου αιώνα, το φαινόμενο της Παιδικής Αμνησίας έχει απασχολήσει πλήθος επιστημόνων και ερευνητών, ενώ έχει πραγματοποιηθεί πλήθος ερευνών για να εντοπιστούν οι παράγοντες που την προκαλούν και να επεξηγηθεί ως φαινόμενο. Έτσι, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται στην πλειοψηφία των ανθρώπων, αν όχι στο σύνολο τους.

 

 

Η πρώτη επίσημη μελέτη αναφορικά με αυτό το φαινόμενο πραγματοποιήθηκε το 1904. Παρόλα αυτά, το 1916 ο Sigmund Freud ήταν αυτός που διατύπωσε τον πρώτο ολοκληρωμένο ορισμό του φαινομένου. Πιο συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι ως ενήλικες αδυνατούμε να ανακαλέσουμε μνήμες από την πρώιμη παιδική ηλικία, καθώς πρόκειται για τραυματικές μνήμες που καταστέλλονται σε ασυνείδητο επίπεδο. Αν και η φροϋδική ερμηνεία του φαινομένου θεωρείται πλέον παρωχημένη, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη επιστημονική απόπειρα για τοποθέτηση επί του θέματος.

Τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιηθεί πλήθος ερευνών με σκοπό να προσδιοριστούν τα χαρακτηριστικά και οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ύπαρξη αυτού του φαινομένου, καθώς και τις πιθανές εξηγήσεις της ύπαρξης του.

Παρά τον ένα αιώνα και πλέον που έχει περάσει από τότε που πρωτοεπισημάνθηκε η Παιδική Αμνησία ως ψυχικό φαινόμενο, η πραγματική του φύση εξακολουθεί να ερευνάται και να αποτελεί αντικείμενο αντιπαράθεσης στους επιστημονικούς κύκλους.

Από την ερευνητική διαδικασία προέκυψαν διάφορα συμπεράσματα. Καταρχάς όσον αφορά τη δυνατότητα ανάκλησης αναμνήσεων από την πρώιμη παιδική ηλικία, τα μικρότερα παιδιά παρουσίασαν μεγαλύτερη ευκολία σε αντίθεση με τα μεγαλύτερα που δυσκολεύτηκαν.

Ωστόσο, παρά την ευκολία τους στο να θυμηθούν τις 3 παλαιότερες αναμνήσεις τους, τα μικρότερα παιδιά δεν έδωσαν τις ίδιες απαντήσεις και στα 2 στάδια της έρευνας. Αντίθετα, τα μεγαλύτερα παιδιά ήταν συνεπέστερα όσον αφορά τις απαντήσεις τους, αυξάνοντας παράλληλα το χρονικό εύρος των απαντήσεων τους.

Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά από 10 ετών και πάνω έδωσαν τις ίδιες απαντήσεις και στα 2 στάδια της έρευνας, γεγονός που ωθεί στο συμπέρασμα ότι περίπου σε αυτή την ηλικία διαμορφώνεται η συνειδητή μνήμη.

 

 

Συμπερασματικά, λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσο ένα παιδί μεγαλώνει αυξάνεται το χρονικό εύρος των αναμνήσεών του, δηλαδή η ηλικία της πρώτης του μνήμης.

Ειδικότερα, από την έρευνα προέκυψε ότι όσο μεγαλύτερο είναι το παιδί τόσο ευκολότερα μπορεί να θυμηθεί τα ίδια γεγονότα με την πάροδο του χρόνου, καταλήγοντας έτσι στο συμπέρασμα ότι η Παιδική Αμνησία τροποποιείται μεταξύ της πρώιμης παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής.

Κλείνοντας, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι παρ’ όλο που τα παιδιά δεν έχουν συνειδητές μνήμες των πρώτων χρόνων της ζωής τους, οι πράξεις και τα γεγονότα που βιώνουν, καθορίζουν σημαντικά το υπόλοιπο της ζωής τους.

Μπορεί ένα συμβάν να μην αποτελεί συνειδητή μνήμη, αλλά αυτό που δεν συμβαίνει είναι ότι το συμβάν δεν έχει θετική ή αρνητική επιρροή πάνω στο άτομο.

Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό οι γονείς να συμβάλουν δίνοντας αίσθηση προστασίας, ασφάλειας, στοργής και αγάπης στο παιδί κατά την ανάπτυξη του άσχετα με το αν δεν υπάρχει συνειδητή ανάμνηση για αυτά τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Κατά τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξης, τον κύριο λόγο διαδραματίζει η οικογένεια, που αποτελεί πρότυπο  για ένα παιδί. Ακόμη κι αν τα παιδιά δεν έχουν συνειδητές αναμνήσεις από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, οι πληροφορίες καταγράφονται σε ασυνείδητο επίπεδο κι έτσι αργότερα το άτομο είναι έτοιμο να επεξεργαστεί και να αποθηκεύσει γεγονότα της ζωής του.

 

 

Σχολιάστε εδώ!