Αργυρώ Μουντάκη
Καίτη Καραχάλιου: Εις μνήμην
Συνέντευξη στην Αργυρώ Μουντάκη
Ο τόσο άδικος και επώδυνος χαμός της αγαπημένης όλων μας Καίτης Καραχάλιου μας συγκλόνισε όλους. Δεν έχω λόγια. Και η τραγικότητα του θανάτου της κάνει τα συναισθήματα πιο οδυνηρά. Μιας και τα εκατοντάδες χιλιόμετρα που με χωρίζουν από την πόλη του Βόλου, δεν μου καθιστούν δυνατό να βρεθώ κοντά της έστω στην εξόδιο ακολουθία, παραθέτω εις μνήμην της πάλι αυτούσια μία συνέντευξη που είχαμε κάνει μαζί για την εφημερίδα Θεσσαλία στις 14 Σεπτεμβρίου 2014 και την οποία είχα ανεβάσει και εδώ. Συλλυπητήρια μέσα από την καρδιά μου στην οικογένειά της. Αχ Καίτη μου….
Την Καίτη Καραχάλιου τη γνώρισα όσο ζούσαμε στον υπέροχο Βόλο. Eίχαμε τη χαρά να την έχουν δασκάλα μουσικής προπαιδείας τα παιδιά μας. Είχα παρακολουθήσει μάθημά της και είχα εντυπωσιαστεί από την ικανότητά της να κρατάει τόσο καλά και σε εγρήγορση τα παιδιά διδάσκοντάς τους με παιγνιώδη τρόπο μέχρι και … Τσαϊκόφσκι! Στη συζήτηση που ακολουθεί η Καίτη Καραχάλιου αναδεικνύει την σημασία της μουσικής προπαιδείας στη ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού.
Καίτη Καραχάλιου: “Η μουσική είναι σαν μια γλώσσα που όποιος την ξέρει είναι πολύ τυχερός που την κατέχει και τη χρησιμοποιεί”
Κυρία Καραχάλιου θέλετε να μας εξηγήσετε τι ακριβώς είναι η μουσική προπαιδεία και πόσο ωφέλιμη είναι για τα παιδιά;
Μουσική προπαιδεία είναι η προσέγγιση των μικρών παιδιών στον κόσμο της μουσικής. Μια βιωματική και εμψυχωτική προσέγγιση που δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ελεύθερη έρευνα και τον πειραματισμό. Έχοντας σαν μέσο αλλά και στόχο το παιχνίδι, το παιδί γνωρίζει κι αγαπάει τη μουσική. Παράλληλα αποκτά την ικανότητα να την ακούει και να τραγουδάει σωστά, να αναπτύσσει την αίσθηση του παλμού και του ρυθμού, παίζοντας μαζί με τα άλλα παιδιά.. Έρχεται σε επαφή με την μουσική του τόπου μας, τις μουσικές άλλων λαών και τις προσεγγίζει μέσα από όλα τα είδη τέχνης. Τέλος προετοιμάζεται για τα επόμενα βήματά του στον κόσμο της μουσικής. Γνωρίζει από κοντά τα μουσικά όργανα και προετοιμάζεται σωστά για τις μελλοντικές του μουσικές σπουδές.
Πόσα χρόνια διαρκεί η μουσική προπαιδεία; Η επόμενη φάση στον τομέα της μουσικής για τα παιδιά ποια είναι;
Η μουσική καλλιέργεια των παιδιών αρχίζει από πολύ μικρή ηλικία, υπάρχουν προγράμματα που ξεκινούν ακόμα και από την εποχή της εγκυμοσύνης, όπως και άλλα όπου γονείς και μικρά παιδιά έχουν την θαυμάσια εμπειρία να ακούν και να παίζουν μουσική μαζί. Ανάλογα με την ηλικία που θα ξεκινήσει τη μουσική του εξερεύνηση ένα παιδί μπορώ να χωρίσω τη μουσική εκπαίδευση σε τρεις ετήσιες φάσεις.
- Από 3 – 4 ετών με ιδιαίτερη έμφαση στις ηχητικές εξερευνήσεις τον πειραματισμό, το παιχνίδι με τους ήχους, το τραγούδι, την κίνηση και το χορό
- 5 -6 ετών, πιο κοντά σε μουσικές έννοιες και ενορχηστρώσεις τραγουδιών, όπου κάθε παιδί μαθαίνει να παίζει μουσική και να τραγουδά μαζί με τους άλλους.
- 6 – 8 ετών, τα παιδιά προετοιμάζονται πιο σοβαρά για τις μελλοντικές τους μουσικές σπουδές. Χαρούμενα και παίζοντας, συμμετέχουν σε ορχήστρα κρουστών, αντιλαμβάνονται έννοιες της θεωρίας της μουσικής που ίσως τους φανούν στρυφνές και περίπλοκες όταν θα τις συναντήσουν μελλοντικά. Παρακολουθούν συναυλίες, παίζουν και δοκιμάζουν όλα τα μουσικά όργανα Έτσι δίνουμε στο παιδί τη δυνατότητα να επιλέξει σωστά το όργανο που του ταιριάζει και να ασχοληθεί με το είδος της μουσικής που προτιμά.
Γιατί είναι σημαντική η μουσική προπαιδεία για τα παιδιά; Μόνο για την επιλογή μουσικού οργάνου;
Η μουσική προπαιδεία βοηθά το παιδί να μπορεί να ακούσει, να τραγουδήσει, να χορέψει, να παίξει ρυθμούς, να χαρεί μαζί με τους άλλους. Αυτό από μόνο του έχει τεράστια σημασία. Είναι σαν μια γλώσσα που όποιος την ξέρει είναι πολύ τυχερός που την κατέχει και τη χρησιμοποιεί. Στην εποχή μας το ομαδικά προγράμματα φέρνουν τα παιδιά σε επαφή με τον εαυτό τους με τους άλλους με την τέχνη και τη γνώση και αυτό τα κάνει απαραίτητα, χρήσιμα και ιδιαίτερα.
Ποια είναι η γνώμη σας για την ολιστική συνεισφορά των Τεχνών στην καλλιέργεια του ανθρώπου;
Στην εποχή μας τα μαθήματα τέχνης και γενικότερα η αισθητική αγωγή θεωρούνται σημαντικότατα για την ισόρροπη και σφαιρική ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών. Η Tέχνη και η ενασχόληση μαζί της είναι πηγή χαράς, απόλαυσης, δημιουργίας, ισόρροπης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης. Πιστεύω επίσης ότι στη μικρή ηλικία η επαφή με τις Tέχνες μπορεί και πρέπει να έχει ενιαία μορφή. Μουσική, θέατρο, χορός, εικαστικά συμπράττουν κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Έτσι οι μαθητές, θα έρθουν σε επαφή με όλες τις μορφές τέχνης μέσα στο χώρο και το χρόνο, κερδίζοντας σε ευαισθησία, αντίληψη, ολοκλήρωση και γνώση.
Πιστεύετε ότι η σχολική ή εξωοικογενειακή διαπαιδαγώγηση μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην αγωγή και διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών;
Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα της εκπαίδευσης και αφορά όλους εμάς τους δασκάλους. Ο δάσκαλος οφείλει και πρέπει να είναι καθοδηγητής και βοηθός στο σωστό μεγάλωμα των παιδιών. Οφείλει να συμπράττει και να βοηθά τους μαθητές και τους γονείς τους με τις παιδαγωγικές του γνώσεις και την επιστημονική του κατάρτιση. Πέρα και πάνω από τα μαθήματα τέχνης ή τα μαθήματα γνώσης υπάρχει το παιδί που πρέπει να μεγαλώσει καλά και σωστά. Εκεί ο κάθε δάσκαλος και εμψυχωτής οφείλει να σκύβει και να ακουμπάει, να ενθαρρύνει και να φροντίζει, για να μεγαλώσουν όμορφα και σωστά τα μικρά παιδιά – λουλούδια που έχει στην τάξη – αυλή του.
Τί θα προτείνατε στους γονείς, που δεν μπορούν να υποστηρίξουν οικονομικά μαθήματα μουσικής προπαιδείας ή εκμάθησης μουσικού οργάνου για το παιδί τους; Υπάρχει εναλλακτική;
Δυστυχώς οι μουσικές σπουδές είναι δαπανηρές, ευτυχώς όμως υπάρχουν πάντα δυνατότητες. Υπάρχουν πολλές ορχήστρες και κυρίως χορωδίες, που δέχονται τα παιδιά χωρίς αμοιβή ή με πολύ χαμηλά δίδακτρα. Επίσης έχουμε τα υπέροχα Μουσικά μας Σχολεία που μας δίνουν τόση υπερηφάνεια. Εκεί τα παιδιά μας περνούν μια πολύ σημαντική μουσική καλλιέργεια εντελώς δωρεάν. Για το παιδί που θέλει στ’ αλήθεια να ασχοληθεί με τη μουσική νομίζω πως θα υπάρχει πάντα τρόπος.
Σας συναντάμε συχνά και στα σχολεία μας, στα οποία έπειτα από κάλεσμά τους εφαρμόζετε εκπαιδευτικά προγράμματα. Πείτε μας γι’ αυτά τα προγράμματα, ποια είναι η ανταπόκριση των μαθητών;
Συνεργάζομαι συχνά με σχολεία και φορείς της περιοχής στη δημιουργία και εκτέλεση εκπαιδευτικών προγραμμάτων που συναντούν τον άνθρωπο και την τέχνη μέσα στο χώρο και το χρόνο. Τη χρονιά που μας πέρασε σε συνεργασία με το «Σύλλογο Διάδοσης της Παραδοσιακής Μουσικής ΙΩΝΙΑ» οργανώσαμε για τα Δημοτικά Σχολεία και Νηπιαγωγεία της περιοχής μας ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα: «Παραδοσιακή μουσική, από το χτες στο σήμερα». Στόχος μας ήταν η γνωριμία των παιδιών με τη ελληνική παραδοσιακή μουσική μέσα στο χώρο και το χρόνο και η σύνδεση της με το σήμερα. Το πρόγραμμα εξελίχθηκε πολύ καλά έτσι φέτος σκοπεύουμε να το επαναλάβουμε προσθέτοντας δύο καινούργια προγράμματα που ξεφεύγουν από τα στενά όρια της παραδοσιακής μουσικής και αγκαλιάζουν και τα άλλα είδη μουσικής.
Όμως δίνετε και σεμινάρια για ενήλικες, παιδαγωγούς και καλλιτέχνες…
Πράγματι όλη αυτή η διδακτική εμπειρία κάθε χρόνο οργανώνεται σε δύο ετήσιους εκπαιδευτικούς κύκλους με θέμα τη «Μουσικοκινητική Αγωγή» και το «Θεατρικό Παιχνίδι». Δύο ομάδες που αποτελούνται κυρίως από εκπαιδευτικούς που θέλουν να εμπλουτίσουν την εκπαιδευτική τους διαδικασία με θέματα τέχνης, και καλλιτέχνες που δουλεύουν με παιδιά και ενδιαφέρονται για περισσότερη παιδαγωγική κάλυψη.
Πέρυσι τί ακριβώς έγινε στο Μουσικό χωριό Αγίου Λαυρεντίου, όπου συμμετείχατε ως εισηγήτρια;
Ήταν χαρά για μένα και τιμή το ότι επιλέχθηκα να αναλάβω τη Μουσικοπαιδαγωγική εβδομάδα του Μουσικού Χωριού. Κάθε χρόνο τον Αύγουστο στον Άγιο Λαυρέντη γίνεται κάτι ξεχωριστό εκεί. Σπουδαίοι καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο συναντιούνται και συμπράττουν, παίζουν και διδάσκουν. Είναι σαν να βρίσκεσαι για δυο εβδομάδες στην καρδιά του Μουσικού Κόσμου.
Πρόσφατα όμως βρεθήκατε και στην Κύπρο. Τί εμπειρίες αποκομίσατε από τις εκεί δραστηριότητές σας;
Στην Κύπρο συμμετέχω ως διδάσκουσα στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τίτλο «Δημιουργικές Τέχνες και Εμψύχωση» που οργανώνει το Global College στη Λευκωσία. Στόχος του μεταπτυχιακού, και αυτό αφορούν και οι δικές μου εισηγήσεις εκεί, είναι η εκπαίδευση ικανών εμψυχωτών – εκπαιδευτικών που θα εμπλουτίσουν τη διδασκαλία τους με εμψυχωτικές και βιωματικές δράσεις. Είναι τρομερά ενδιαφέρον γιατί για πρώτη φορά και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο οργανώνεται ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα τέτοιας μορφής.
Η Καίτη Καραχάλιου σε πρώτο πρόσωπο:
Είμαι, Μουσικοπαιδαγωγός και Εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού. Μένω μόνιμα και εργάζομαι στο Bόλο
Σαν Mουσικοπαιδαγωγός και Εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού, ξεναγώ μικρούς μαθητές προσχολικής και σχολικής ηλικίας, στον κόσμο της Μουσικής, του Θεάτρου και της Tέχνης γενικότερα.
Σαν υπεύθυνη του επιμορφωτικού κύκλου για ενήλικες, οργανώνω και εισηγούμαι σε ετήσια εκπαιδευτικά σεμινάρια Mουσικοκινητικής Aγωγής, Θεατρικού Παιχνιδιού και Mουσικοθεατρικών Δράσεων, για παιδαγωγούς και καλλιτέχνες. Οργανώνω επίσης σεμινάρια μικρής και μεγάλης διάρκειας με προσκεκλημένους εισηγητές, τα οποία έχουν σαν στόχο να φέρουν πιο κοντά την Τέχνη στην Εκπαίδευση, και να δημιουργήσουν κατάλληλο έδαφος για προβληματισμό πάνω στις σύγχρονες παιδαγωγικές απόψεις.
Yπήρξα για πολλά χρόνια η υπεύθυνη του μοουσικοπαιδαγωγικού κύκλου του Δημοτικού Ωδείου Ν. Ιωνίας, τώρα παρουσιάζω τα προγράμματά μου στο «Μουσικό Εργαστήρι» της κας Βάσως Κεχαΐδου Κορφιάτη. Συνεργάζομαι επίσης με πολλά σχολεία και χώρους εκπαίδευσης, παρουσιάζοντας εκπαιδευτικά προγράμματα πάνω σε συγκεκριμένα θέματα και εποχές, τα οποία προσεγγίζουν με τρόπο καλλιτεχνικό, εμψυχωτικό και βιωματικό τον άνθρωπο και την τέχνη μέσα στο χώρο και το χρόνο.
Τιμήστε μας με ένα like στη σελίδα μας στο facebook parents24.gr – 24 ώρες γονείς,
στο Instagram: https://www.instagram.com/parents24.gr/
και στην προσωπική μου Αργυρώ Μουντάκη
