Εκπαίδευση
Μουσική και παιδί: τρόπος εξάσκησης του εγκεφάλου
Γράφει η Diane Bales, Ph.D
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η μουσική εκπαίδευση στην πραγματικότητα δημιουργεί νέα μονοπάτια στον εγκέφαλο.
Η μουσική έχει μια ισχυρή επίδραση στα συναισθήματά μας. Οι γονείς γνωρίζουν ότι ένα ήσυχο, απαλό νανούρισμα μπορεί να απαλύνει ένα ιδιότροπο μωρό. Και ένα μαγευτικό ρεφρέν μπορεί να μας γεμίσει με ενθουσιασμό. Αλλά η μουσική μπορεί επίσης να επηρεάσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε.
Τα τελευταία χρόνια, έχουμε μάθει πολλά για το πώς αναπτύσσεται ο εγκέφαλος. Τα μωρά γεννιούνται με δισεκατομμύρια κύτταρα του εγκεφάλου. Κατά τη διάρκεια των πρώτων ετών της ζωής τους, τα κύτταρα του εγκεφάλου σχηματίζουν συνδέσεις με άλλα κύτταρα του εγκεφάλου. Με την πάροδο του χρόνου, οι συνδέσεις που χρησιμοποιούν τακτικά γίνονται ισχυρότερες. Τα παιδιά που μεγαλώνουν ακούγοντας μουσική αναπτύσσουν ισχυρές συνδέσεις που σχετίζονται με τη μουσική.
Μερικά από αυτά τα μουσικά μονοπάτια πραγματικά μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Ακούγοντας κλασική μουσική μπορεί να βελτιώσει τη σκέψη τους, τουλάχιστον για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Και το να μάθουν να παίζουν ένα όργανο μπορεί να έχει ακόμα μεγαλύτερη επίδραση σε ορισμένες δεξιότητες σκέψης.
Η μουσική μας κάνει ευφυέστερους;
Όχι ακριβώς. Η μουσική φαίνεται να βοηθάει ορισμένα είδη σκέψης. Μετά την ακρόαση κλασικής μουσικής, οι ενήλικες μπορούν να κάνουν ορισμένες εργασίες πιο γρήγορα, όπως να φτιάξουν ένα παζλ.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Τα μονοπάτια της κλασικής μουσικής στον εγκέφαλό μας είναι παρόμοια με τις οδούς που χρησιμοποιούμε για το χωροταξικό συλλογισμό. Όταν ακούμε κλασσική μουσική, οι χωρικές οδοί είναι «ενεργοποιημένες» και έτοιμες να χρησιμοποιηθούν.
Αυτή η εκκίνηση καθιστά ευκολότερη την κατασκευή ενός παζλ. Αλλά το αποτέλεσμα διαρκεί μόνο ένα μικρό χρονικό διάστημα. Η ικανότητά μας ξεθωριάζει περίπου μία ώρα μετά που θα σταματήσουμε να ακούμε τη μουσική.
Η εκμάθηση ενός οργάνου όμως μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στη χωρική συλλογιστική. Σε αρκετές μελέτες, τα παιδιά που πήραν μαθήματα πιάνου για έξι μήνες βελτίωσαν την ικανότητά τους να εργαστούν και να λύσουν γρίφους.
Γιατί ένα μουσικό όργανο να κάνει τη διαφορά; Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η μουσική εκπαίδευση δημιουργεί νέα μονοπάτια στον εγκέφαλο.
Γιατί Κλασική Μουσική;
Η μουσική που οι περισσότεροι άνθρωποι αποκαλούν «κλασική» από συνθέτες όπως ο Μπαχ, Μπετόβεν, Μότσαρτ είναι διαφορετική από τη μουσική, όπως η ροκ και η κάντρι. Η κλασική μουσική έχει μια πιο σύνθετη μουσική δομή. Τα μωρά από την ηλικία των 3 μηνών μπορούν να ξεχωρίσουν τη δομή και αναγνωρίζουν ακόμη και επιλογές κλασικής μουσικής που έχουν ξανακούσει.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η πολυπλοκότητα της κλασικής μουσικής είναι αυτό που πυροδοτεί τον εγκέφαλο για την επίλυση χωρικών προβλημάτων γρηγορότερα. Έτσι, το να ακούτε κλασική μουσική μπορεί να έχει διαφορετικές επιδράσεις στον εγκέφαλο από το να ακούτε άλλα είδη μουσικής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι τα άλλα είδη μουσικής δεν είναι καλά. Ακούγοντας κάθε είδος μουσικής βοηθάει στην οικοδόμηση όσων σχετίζονται με τα μουσικά μονοπάτια στον εγκέφαλο. Και η μουσική μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στις διαθέσεις μας, που μπορεί να κάνει τη μάθηση ευκολότερη.
Τι μπορείτε να κάνετε;
Οι γονείς και οι παροχείς φροντίδας των παιδιών μπορεί να βοηθήσουν τα παιδιά να αγαπήσουν την μουσική. Εδώ είναι μερικές ιδέες:
- Παίξτε μουσική για το μωρό σας. Να ακούει το μωρό σας πολλές διαφορετικές μουσικές επιλογές από διάφορα στυλ. Εάν παίζετε ένα όργανο, να το κάνετε όταν το μωρό σας είναι σε κοντινή απόσταση. Αλλά κρατήστε την ένταση του ήχου μέτρια. Η δυνατή μουσική μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην ακοή του μωρού.
- Τραγουδήστε στο μωρό σας. Δεν έχει σημασία πόσο καλά θα τραγουδήσετε! Ακούγοντας τη φωνή σας βοηθάει το μωρό σας να αρχίσει να μαθαίνει τη γλώσσα. Τα μωρά αγαπούν τα πρότυπα και τους ρυθμούς των τραγουδιών. Και ακόμη και τα μικρά μωρά μπορούν να αναγνωρίσουν συγκεκριμένα μελωδίες που έχουν ήδη ακούσει.
- Τραγουδήστε μαζί με το παιδί σας. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, απολαμβάνουν να τραγουδούν μαζί σας. Και όταν βάζουμε λέξεις στη μουσική, αυτό βοηθάει στο να τις θυμόμαστε περισσότερο και να τις συγκρατούμε. Γι’ αυτό θυμόμαστε τους στίχους των τραγουδιών που τραγουδήσαμε σαν παιδιά, ακόμα και αν δεν τους έχουμε ακούσει εδώ και χρόνια.
- Ξεκινήστε μαθήματα μουσικής νωρίς. Εάν θέλετε το παιδί σας να μάθει ένα όργανο, δεν χρειάζεται να περιμένετε μέχρι το δημοτικό σχολείο για να αρχίσει μαθήματα. Οι αναπτυσσόμενοι εγκέφαλοι των μικρών παιδιών είναι εξοπλισμένοι για να μάθουν μουσική. Οι περισσότεροι τεσσάρων και πέντε ετών μπορούν να απολαύσουν τη μουσική και να μάθουν τα βασικά. Αν αρχίσουν τα μαθήματα νωρίς, βοηθά τα παιδιά να χτίσουν μια δια βίου αγάπη για τη μουσική.
- Ενθαρρύνετε το σχολείο του παιδιού σας να διδαχθεί εκεί η μουσική. Το τραγούδι βοηθά να διεγερθεί ο εγκέφαλος, τουλάχιστον για λίγο. Με την πάροδο του χρόνου, η μουσική εκπαίδευση ως μέρος του σχολείου μπορεί να βοηθήσει στην οικοδόμηση δεξιοτήτων όπως ο συντονισμός και η δημιουργικότητα. Και η εκμάθηση της μουσικής βοηθάει το παιδί σας να γίνει μία ολοκληρωμένη προσωπικότητα.
|
Επιλεγμένες Πηγές Fagen, J., Prigot, J., Carroll, M., Pioli, L., Stein, A., & Franco, A. (1997). Auditory context and memory retrieval in young infants. Child Development, 68, 1057-1066.Rauscher, F. H., Shaw, G. L., Levine, L. J., Wright, E. L., Dennis, W. R., & Newcomb, R. L. (1997).Music training causes long-term enhancement of preschool children’s spatial-temporal reasoning.Neurological Research, 19, 2-8. Viadero, D. (1998). Music on the Mind. Education Week, April 8, 1998. Wallace, W. T. (1994). Memory for music: Effect of melody on recall of text. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, & Cognition, 20, 1471-1485. |
| Reprinted with permission from the University of Georgia. Bales, D. (1998). Building Baby’s Brain: The Role of Music. Athens, GA: University of Georgia, College of Family and Consumer Sciences. |
