Γιώργος Μπουμπούσης
Πώς να γίνουμε οι «ενεργητικοί ακροατές» των παιδιών μας
Γράφει ο Γιώργος Μπουμπούσης
Το καλοκαίρι, με τις άδειές του, δίνει την ευκαιρία σε πολλούς από εμάς να περάσουμε περισσότερο χρόνο με τα παιδιά μας. Αποτελεί μιας πρώτης τάξεως ευκαιρίας να κάνουμε πράγματα μαζί τους και κυρίως να τους δώσουμε χρόνο να μας μιλήσουν και να τα ακούσουμε με προσοχή, να γίνουμε δηλαδή «ενεργητικοί ακροατές» τους.
Αν θέλαμε να δώσουμε έναν ορισμό της ενεργητικής ακρόασης θα λέγαμε ότι είναι η προσεκτική παρακολούθηση από μέρους μας των λεκτικών και μη λεκτικών μηνυμάτων του συνομιλητή μας «προκειμένου να καταλάβουμε αυτό που θέλει να μας μεταφέρει: δηλαδή τι ακριβώς εννοεί και πώς αισθάνεται» (Μαλικιώση, 2001).
Η ενεργητική ακρόαση λοιπόν, δεν είναι ένα απλό «σε ακούω», αλλά σε ακούω με προσοχή, με νοιάξιμο, με ενσυναίσθηση, με στόχο να βοηθήσω αν μπορώ ή να σου δηλώσω ότι είμαι παρών τη στιγμή της επικοινωνίας, τόσο με τον λόγο όσο και με το σώμα μου (βλέμμα, στάση σώματος, εκφράσεις).
Τη στιγμή της ακρόασης δεν γίνομαι επικριτικός, δεν ειρωνεύομαι, δεν αδιαφορώ, αποφεύγω να μπω στο ρόλο της αυθεντίας. Αναγνωρίζω και αποδέχομαι τα συναισθήματα του παιδιού, το βοηθώ με ανοιχτού τύπου ερωτήσεις να εκφράσει και να μοιραστεί όσα επιθυμεί μαζί μου. «Θα ήθελες να μου πεις…. », «Γιατί νιώθεις ότι…», «Τι σε κάνει να…» κτλ
Δεν έχει σημασία πόσο χρονών είναι το παιδί ή πόσο σοβαρό στα δικά μας μάτια δείχνει εκείνο που μοιράζεται μαζί μας. Το σημαντικό είναι να του δώσουμε βήμα να εκφραστεί, να μιλήσει χωρίς την πίεση του χρόνου, χωρίς το άγχος ότι θα πρέπει μέσα σε λίγα λεπτά να μας πει ό,τι έχει να πει, γιατί μετά κάτι άλλο έχουμε να κάνουμε.
Στα μικρότερα παιδιά το παιχνίδι με κουκλάκια, η ζωγραφική, οι κατασκευές με πλαστελίνη, με τουβλάκια κτλ μπορούν να βοηθήσουν στην έναρξη μιας συζήτησης μαζί τους και στην εξωτερίκευση σκέψεων και συναισθημάτων, που θα αφουγκραστούμε προσεχτικά.
Η ενεργητική ακρόαση δυναμώνει τη σχέση με τα παιδιά μας, ενισχύει την εμπιστοσύνη και λειτουργεί ως μελλοντικός μηχανισμός επίλυσης των συγκρούσεων μαζί τους. Το παιδί που έχει έναν γονιό «ενεργητικό ακροατή», είναι το παιδί εκείνο που θα του ζητήσει βοήθεια, θα μοιραστεί πράγματα, θα δεχτεί να κάνει διάλογο σε μια πιθανή διένεξη. Ο λόγος είναι απλός: η ενεργητική ακρόαση είναι μια συναισθηματικά ασφαλής μορφή επικοινωνίας. Δεν παρουσιάζομαι ως αυθεντία στο παιδί, ως δύναμη που θέλει να εφαρμοστούν τα δικά της. Βρίσκομαι εκεί για να το ακούσω, όχι να το μαλώσω, να το καταλάβω, όχι να το ματαιώσω, να το συμβουλεύσω, όχι να του επιβάλλω, με στόχο να το καθοδηγήσω σε σωστές ενέργειες για την επίλυση θεμάτων που το απασχολούν.
Ναι στην ενεργητική ακρόαση λοιπόν και όχι μόνο το καλοκαίρι! Ας εκμεταλλευτούμε το ανέμελο διάστημα των διακοπών για να ξεκινήσουμε, αν δεν το έχουμε ήδη κάνει!
Μπουμπούσης Γιώργος
Παιδοψυχολόγος-Εκπαιδευτικός
ΜSCΣχολικής Ψυχολογίας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Μαλικιώση-Λοϊζου, Μ.(2001). Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στην Εκπαίδευση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
GeldardKathryn,GeldardDavid ( 2004). Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στα παιδιά. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
Τιμήστε μας με ένα like στη σελίδα μας στο facebook parents24.gr – 24 ώρες γονείς, στο Instagram: https://www.instagram.com/parents24.gr
