Πέγκυ Φούρκα
Νικορέστης Χανιωτάκης: «Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι ένας αριθμός»
Συνέντευξη στην Πέγκυ Φούρκα
Ο βραβευμένος και πολυτάλαντος σκηνοθέτης-ηθοποιός, Νικορέστης Χανιωτάκης, έχει καταφέρει να ξεχωρίσει τα τελευταία χρόνια σκηνοθετώντας με μεγάλη επιτυχία πολλά έργα του σύγχρονου δραματολογίου.Τον ευχαριστούμε θερμά που άνοιξε την καρδιά του,στο parents 24, σχολιάζοντας την επικαιρότητα με χαμόγελο και αισιοδοξία!
Αγαπητέ κύριε Χανιωτάκη, μένετε σπίτι υποθέτω, όπως απαιτείται. Για ποιους λόγους βγαίνετε συνήθως έξω αυτή την περίοδο;
Πράγματι μένω σπίτι εδώ και αρκετό καιρό, υπακούοντας στα νέα μέτρα της κυβέρνησης. Την παρότρυνση των ειδικών για παραμονή στο μέρος που βρισκόμαστε οφείλουμε να την ακολουθήσουμε όλοι. Μπορεί να είμαστε ένας λαός «εξωτερικού χώρου». Μπορεί ο ήλιος και οι συναναστροφές να είναι η «τροφή» μας. Αλλά τώρα είναι καιρός για λίγη δίαιτα! Μπορούμε και πρέπει να περιφρουρήσουμε τις ευπαθείς ομάδες. Ο περιορισμός στο σπίτι θα σώσει πολλούς συνανθρώπους μας. Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι ένας αριθμός. Ο καθένας έχει την δική του ξεχωριστή αξία. Αυτήν την περίοδο, βγαίνω έξω για να πάω βόλτα τα σκυλάκια μου και για να αγοράσω τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης.
Αν και πολύ νέος, έχετε ήδη διαγράψει μια σημαντική πορεία στο χώρο του θεάτρου. Πόσο εύκολο είναι για έναν δραστήριο άνθρωπο να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες; Θέλετε να μας πείτε πως απασχολείστε στο σπίτι;
Οι νέες συνθήκες επιτάσσουν να διοχετεύσουμε την ενέργειά μας εντός των τεσσάρων τειχών του σπιτιού μας. Δεν χρειάζεται πανικός. Το σπίτι μας δεν είναι φυλακή. Στο χέρι μας είναι να το φροντίσουμε και να το μετατρέψουμε σε έναν δημιουργικό χώρο έκφρασης αλλά και εκτόνωσης. Φανταστείτε ότι εγώ ήδη ολοκλήρωσα την μετάφραση και την διασκευή δύο έργων που θα σκηνοθετήσω την ερχόμενη θεατρική περίοδο! Προσωπικά, αυτήν την περίοδο εκμεταλλεύομαι τον χρόνο διαβάζοντας βιβλία που είχαν πιάσει σκόνη στα ράφια, ακούω αρκετή μουσική στο ραδιόφωνο και βλέπω ταινίες και ξένες σειρές, οι οποίες –ευτυχώς- κινούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Επίσης, μέσω βιντεοκλήσεων -να ‘ναι καλά η τεχνολογία-επικοινωνώ καθημερινά με φίλους και συνεργάτες.
…ίσως αυτό το διάστημα του εγκλεισμού μάς δώσει την ευκαιρία να ανασυγκροτηθούμε και να αναζητήσουμε μια ουσιαστική επαφή με το μέσα μας, που τις περισσότερες φορές το παραμελούμε.
Μερικές φορές η ζωή ξεπερνά σε φαντασία την τέχνη. Αν ανεβάζατε μία παράσταση εμπνευσμένη από αυτή την πρωτόγνωρη περίοδο εγκλεισμού που ζούμε, τι μορφή φαντάζεστε θα μπορούσε να έχει ο κορονοϊός;
Δυστυχώς, για ακόμα μία φορά επιβεβαιώνεται η άποψη ότι οι ιστορίες της ζωής είναι πιο σκληρές από αυτές της Τέχνης… Αν σκεφτούμε ότι αυτή η πρωτόγνωρη περίοδος έχει στοιχεία θρίλερ, τότε ο κορονοϊός θα μπορούσε να έχει τον ρόλο του φαντάσματος. Είναι ο «αόρατος εχθρός». Σε κάποιους ανθρώπους εμφανίζεται, σε άλλους όχι. Κάποιους τους πληγώνει, κάποιους άλλους όχι. Όταν, βεβαίως, δεν βλέπεις κάτι, δεν το αναγνωρίζεις, τότε αυτό παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις στο μυαλό σου και το φοβάσαι περισσότερο. Πάντως, σίγουρα, τίποτα δεν είναι ανίκητο στον κόσμο και στο χέρι μας είναι να βγούμε αλώβητοι από τούτη την περιπέτεια.
Άραγε από μία δυσάρεστη κατάσταση δύναται να προκύψει κάτι καλό; Νιώθετε πως υπάρχει κάποιο όφελος από αυτήν την κατάσταση που ζούμε τώρα;
Το ισχυρό «χαστούκι» που δέχεται η ανθρωπότητα, ίσως μας ταρακουνήσει τόσο ώστε να καταλάβουμε ότι το πιο σημαντικό αγαθό στη ζωή μας είναι η υγεία. Μπροστά στον θάνατο είμαστε όλοι ίσοι… Τι νόημα έχουν τα χρήματα, η δόξα, οι τιμές αν δεν είσαι υγιής; Μέσα στον πανικό και το άγχος της καθημερινότητας, θέλουμε να δουλεύουμε πολύ, να κερδίζουμε πολλά και ξεχνάμε την υγεία. Επίσης, ίσως αυτό το διάστημα του εγκλεισμού μάς δώσει την ευκαιρία να ανασυγκροτηθούμε και να αναζητήσουμε μια ουσιαστική επαφή με το μέσα μας, που τις περισσότερες φορές το παραμελούμε.
Τα τελευταία χρόνια έχετε σκηνοθετήσει με μεγάλη επιτυχία σπουδαία κείμενα της παγκόσμιας δραματουργίας.Σας έχουν εμπιστευτεί πολλοί και σημαντικοί Έλληνες ηθοποιοί και οι παραστάσεις που σκηνοθετήσατε ήταν διαρκώς soldout.Πιστεύετε μέρος της επιτυχίας, οφείλεται και στην καλή χημεία μεταξύ σκηνοθέτη και ηθοποιού;
Δεν κρίνω τις παραστάσεις μου ως «επιτυχημένες» ή μη ακόμα κι αν τα εισιτήρια εξαντλούνται διαρκώς. Σημασία για εμένα έχει να κάνω όσο καλύτερα μπορώ αυτό που αγαπάω και να δημιουργώ μια έντονη αλληλεπίδραση μεταξύ σκηνής και θεατών. Από εκεί και πέρα αφήνω στους θεατές να νιώσουν, να σκεφτούν και να αποφασίσουν αν τους άρεσε αυτό που παρακολούθησαν. Είμαι βαθιά συγκινημένος που πράγματι τα τελευταία χρόνια έχω συνεργαστεί με ηθοποιούς που θαυμάζω από την εποχή πριν καν μπω στην δραματική σχολή. Με τίμησαν με την εμπιστοσύνη τους και τους οφείλω πολλά. Σαφώς και πολύ σημαντικό ρόλο στην μορφή που θα πάρει μια παράσταση παίζει η χημεία μεταξύ σκηνοθέτη και ηθοποιού. Ως σκηνοθέτης για να βγει το αποτέλεσμα που επιθυμώ, οφείλω να κάνω τους ηθοποιούς να αισθανθούν συν-δημιουργοί κι όχι εκτελεστές εντολών. Για αυτό ακούω τις απόψεις τους, δοκιμάζουμε πάντα στην πρόβα μία πρόταση που θα κάνουν… Είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμένα να αισθάνονται «γεμάτοι» οι συνεργάτες μου με την δουλειά μας. Στο κάτω – κάτω, οι παραστάσεις έρχονται και φεύγουν. Αυτό που μένει είναι οι άνθρωποι…
Πρόσφατα, στα Θεατρικά Βραβεία Θεσσαλονίκης, βραβευτήκατε για την σκηνοθεσία της παράστασης «Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;» του Έντουαρντ Άλμπι. Έχετε πει ότι αυτή η παράσταση ήταν όνειρο ζωής. Η παράσταση απέσπασε συνολικά έξι βραβεία. Θεωρείτε ότι μία διάκριση είναι κινητήριος δύναμη για έναν δημιουργό;
Είναι αλήθεια ότι η «Γίδα» αποτελούσε για εμένα ένα όνειρο ζωής. Την μελετούσα από τότε που ήμουν στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης και μάλιστα αποφοίτησα δίνοντας εξετάσεις υποκριτικής πάνω σε ένα απόσπασμα του συγκεκριμένου έργου. Το ερωτεύτηκα από την πρώτη ανάγνωση! Ένα τόσο σκληρό και προκλητικό έργο ήταν τεράστιο ρίσκο να το ανεβάσει κάποιος. Έτσι εξηγείται ότι είναι μόλις η δεύτερη φορά που παρουσιάζεται στην Ελλάδα, παρότι το έχει γράψει ένας τόσο δημοφιλής και πολυβραβευμένος συγγραφέας (ο Έντουαρντ Άλμπι του «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ;»). Ευτυχώς όλα πήγαν καλά και του χρόνου, από τον Οκτώβριο του 2020, θα παιχτεί για τρίτη συνεχή σεζόν αυτήν την φορά στο Θέατρο Αθηνών με τον ίδιο πάντα θίασο (Νίκος Κουρής, Λουκία Μιχαλοπούλου, Γιάννης Δρακόπουλος, Μιχαήλ Ταμπακάκης). Η θέση που καταλαμβάνει η «Γίδα» – όπως και κάθε παράσταση» – στην καρδιά μου δεν αλλάζει από τα βραβεία που παίρνει κάθε χρόνο. Φυσικά οι πολλές διακρίσεις αποδεικνύουν ότι αγαπήθηκε από το κοινό και αυτό μας δίνει ώθηση να συνεχίσουμε ακάθεκτοι. Ποιος, άλλωστε, δεν χαίρεται όταν ακούει έναν καλό λόγο για την δουλειά του;
Μιλήστε μας για την ενασχόληση σας με το παιδικό και το εφηβικό θέατρο.Νιώθετε πως είναι πιο δύσκολο να κεντρίσετε το ενδιαφέρον των μικρών θεατών;Οι διαδραστικές παραστάσεις είναι πιο ελκυστικές για τα παιδιά;
Από τότε που τελείωσα την Δραματική Σχολή, ασχολούμαι σχεδόν κάθε χρόνο με το θέατρο για παιδιά και εφήβους. Στην πορεία αυτών των εννέα χρόνων, σταθμό αποτέλεσε η ίδρυση της εφηβικής σκηνής του Θεάτρου Τέχνης το 2011 με πρωτοβουλία του σκηνοθέτη Κωστή Καπελώνη και του τότε διευθυντή Διαγόρα Χρονόπουλου. Μπορώ, μάλιστα, να πω ότι το θέατρο για εφήβους είναι η μεγάλη μου αγάπη, πολύ περισσότερο ακόμα και από τις βραδινές παραστάσεις που απευθύνονται κυρίως σε ενήλικες. Οι μικροί θεατές είναι πιο απαιτητικοί και πιο ειλικρινείς. Δεν διστάζουν να σου φανερώσουν το συναίσθημά τους αμέσως, χωρίς δισταγμό και αφιλτράριστα. Εννοείται ότι είναι πιο δύσκολο να κεντρίσεις το ενδιαφέρον τους, αλλά αν το πετύχεις τότε μπορούν να συμβούν… μαγικά πράγματα. Τα συγκινημένα μάτια ενός παιδιού που παρακολουθεί μια παράσταση δεν ανταλλάζονται με τίποτα στον κόσμο. Οι έφηβοι, ειδικά, «βράζουν» μέσα τους, ζουν την πιο ευαίσθητη περίοδο της ζωής τους. Αν καταφέρεις να μιλήσεις στην καρδιά τους μέσω του θεάτρου, μπορεί η Τέχνη να λειτουργήσει λυτρωτικά για αυτούς. Τέλος, σχετικά με την διαδραστικότητα, θεωρώ ότι είναι ένας πιο άμεσος τρόπος προσέγγισης των παιδιών, που κρύβει, όμως, πολλές παγίδες. Η διάδραση είναι απαραίτητο να συνδέεται με το εκάστοτε έργο κι όχι να γίνεται μόνο και μόνο για να συμμετέχουν με το ζόρι οι νεαροί θεατές.
Μαζί με τον ηθοποιό Γεράσιμο Σκαφίδα, έχετε αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση του Θησείου,” ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ”. Πως ονειρεύεστε το θέατρο στην Ελλάδα, μετά την πανδημία; Μιλήστε μας για τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια.
Η πανδημία αργά ή γρήγορα θα περάσει. Το πρώτο χρονικό διάστημα θα είναι μεταβατικό για τις Τέχνες, αλλά σταδιακά… είμαι αισιόδοξος ότι θα ξαναδούμε γεμάτες θεατρικές αίθουσες και υγιείς συνθήκες για δημιουργούς και θεατές. Τα τελευταία δύο χρόνια, μαζί με τον φίλο, ηθοποιό και -εδώ και δέκα χρόνια- άμεσο συνεργάτη μου Γεράσιμο Σκαφίδα, είχαμε την χαρά και την τύχη να διευθύνουμε καλλιτεχνικά το θησείον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ. Είναι ένας χώρος που αγαπήσαμε βαθιά και υπηρετήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις. Την ερχόμενη θεατρική περίοδο θα αλλάξουμε στέγη, αλλά ακόμα δεν είναι ανακοινώσιμο το επόμενο βήμα μας. Πρόκειται, πάντως, για ένα νέο βήμα, το οποίο θα βασίζεται στην σχέση που έχουμε δημιουργήσει εδώ και αρκετά χρόνια με το κοινό. Μια σχέση, η οποία «χτίστηκε» βήμα – βήμα και θεωρώ ότι απέκτησε γερά θεμέλια. Αυτήν την περίοδο οργανώνουμε το ρεπερτόριό μας, παρέα με συντελεστές τους οποίους εκτιμάμε πολύ. Το σίγουρο είναι ότι θα επαναλάβουμε την κωμωδία «Μήδεια» του Μποστ που αγαπήθηκε πολύ φέτος από το κοινό και τις δύο εφηβικές μας παραστάσεις: «Η Μουσική που σταμάτησε τον Πετροπόλεμο» του Δημήτρη Σπύρου και το «Συρματόπλεγμα». Ονειρευόμαστε ένα θέατρο που δεν θα λειτουργεί με όρους «σούπερ μάρκετ». Σεβόμαστε πάρα πολύ το παρελθόν του θεάτρου και σ’ αυτό συμφωνούμε απόλυτα με τον Γεράσιμο. Θέλουμε και παλεύουμε για τα δικαιώματα όλων των καλλιτεχνών, ώστε να αμείβεται ο κόπος και η δουλειά τους, ενώ ταυτόχρονα οραματιζόμαστε νέους θεατρικούς χώρους σύγχρονων προδιαγραφών, στους οποίους ο κάθε θεατής θα αισθάνεται ασφάλεια και φροντίδα.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας, το πρώτο πράγμα που ονειρεύεστε να κάνετε μόλις αρθούν τα μέτρα;
Το πρώτο πράγμα που θέλω να κάνω μόλις αρθούν τα μέτρα είναι να πάω να παίξω έναν αγώνα μπάσκετ με τον Μάκη Παπαδημητρίου για να μου αποδείξει ότι είναι τόσο καλός στο τρίποντο όσο λένε οι φήμες!!!
Ποιό αισιόδοξο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε όσους διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Για εμάς τους ηθοποιούς και τους σκηνοθέτες… ας βάλουμε καλά στο μυαλό μας ότι οι πρόβες, οι παραστάσεις, οι ταινίες και οι σειρές θα ξαναγίνουν. Δεν θα τελειώσουν ποτέ. Οι παλιές δημιουργίες θα φεύγουν και οι καινούργιες θα έρχονται εις τους αιώνες των αιώνων…Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να παραμείνουμε υγιείς, δημιουργικοί και αισιόδοξοι. Και που ξέρετε; Σε αυτήν την… ταινία επιστημονικής φαντασίας που πρωταγωνιστούμε τώρα όλοι μας, μπορούμε σύντομα να γράψουμε ένα υπέροχο happyend!
Σας ευχαριστούμε από καρδιάς!
Τιμήστε μας με ένα like στη σελίδα μας στο facebook parents24.gr – 24 ώρες γονείς,
στο Instagram: https://www.instagram.com/parents24.gr/
και στην προσωπική μου Peggy Fourka
